Aktif hız ayarı

Aktif otomatik hız kontrolü sistemi ACC, FGR konvansiyonel otomatik hız kontrolü sisteminin geliştirilmişidir. Buna otomatik motor kumandası ve fren müdahalesi sayesinde konforlu bir mesafe ve hız ayarlaması eklenmiştir.

ACC Sistem fonksiyonları

Bir tekerlek sezicisi, kendi aracının önünde bulunan hareketli objelerin aralık, açı ve hızlarını tespit eder. Sürücü istediği bir hızı 30 km/s ile 180 km/s arasındaki bir aralıkta 10 km/saat' lik adımlarla önceden seçebilir; bu hız gösterge panelinde gösterilir. Bundan başka, üç sabit zaman aralık kademesi arasında da bir seçim yapma olanağı da bulunmaktadır. Bunun anlamı, önde seyretmekte olan araçla arada bulunan mesafesinin, hızla birlikte değişeceğidir.

ACC konforlu bir sistemdir ve bu nedenle de sürücü müdahaleleri daima ACC ayarlamalarına göre öncelik sahibidir.

ACC sürücüye aşağıdaki fonksiyonları sunar:

• Önceden belirlenmiş arzu edilen hız seçimli hız ayarlayıcısı (FGR), gösterge takometrede LED ile
  Önde seyreden aracın hızına uyarlamalı hız ayarlama
  Önde seyreden araçla aradaki, sürücü tarafından ayarlanabilir mesafeye uyma
  Trafik cezasına neden olabilecek mesafe aralıklarını önleme
  Arzu edilen hızın, fren müdahalesi vasıtası ile hızlı araç reaksiyonu ve 10 km/s'lik adımlarla hızla değiştirilmesi
  Tayin edilmiş hızın, yokuş inerken de, fren müdahalesi vasıtası ile kesinlikle aşılmaması
  

ACC Fonksiyon sınırları

ACC fonksiyonunun güvenli şekilde yerine getirilebilmesi için aşağıdaki büyüklüklerde sınırlamalar öngörülmüştür:

• ACC ile çalışma yalnızca 30 km/s ile 180 km/s arasında mümkündür
  
• ACC geciktirmesinin, konfor açısından maks. 2,0 m/s2 fren müdahalesi ile sınırlandırılması
  
• ACC ivmelenmesinin, maks. 1,2 m/s2 ile sınırlandırılması. Bu şekilde diğer araçlara kritik derecelerde yaklaşma engellenmiş olur ve virajlarda ivmelenme sınırlandırılır
  
• Çapraz ivmelenmenin, konfor açısından 3 m/s2 ile sınırlandırılması
  
• Önde seyreden bir araçla aradaki zaman boşluğu sabit koşullarda 1 s den küçük değildir. Belli koşullar altında, örneğin bir araç ön kesiyorsa, bu zaman boşluğu kısa süre için 1 s'nin altına inebilir
  
• ACC yalnızca görüş koşullarının iyi olduğu durumlarda kullanılmalıdır
  
• Radar sezicisinin tespit aralığı sınırlıdır
  
• Önünüzü kesen bir araç, ACC reaksiyonlarında gecikmelere sebep olabilir. Bu nedenden dolayı çok virajlı yollarda veya sık olarak şerit değiştirmek gerektiğinde ACC kullanılmamalıdır
  
• Yüksek hız farklılıkları, örneğin bir kamyona hızla yaklaşma durumu gibi, dengelenemez.
  
• ACC'nin geciktirmesi yetersiz kaldığında, sürücünün müdahalesi şarttır.
  
• ACC, trafiğin stop-end-go durumunda olduğu hallerde de kullanılmamalıdır. Sürücü zamanında kendisi fren yaparak araç yönetimini mutlaka üzerine almalıdır
  
• Patinaj ayarlama sistemleri ASC veya DDSC nin müdahalelerinden sonra ACC aracı ivmelendirmez. Bu durumda ACC'nin yeniden devreye sokulması gerekecektir
  

ACC nin seçilmiş olan aralığı ayarlayamadığı durumlarda, sürücünün yönetimi ele alması için ikaz eden bir sinyal verilir. ”Obje tespit” lambası yanıp sönmeye başlar.

Sistemin beklenmeyen davranışları

ACC ile çalışılırken sistemin fonksiyon sınırlarına ulaşıldığında, sürücü için açıklanmaları gereken sistem davranışları ortaya çıkabilir. Bundan sonraki bölümde bu tür durumlar tanımlanacaktır

- Sınırlı etki mesafesi ve geciktirme

Radar sezicisi bir taraftan 120 m ile sınırlı bir etki mesafesine sahipken, diğer taraftan ACC sistemine DSC üzerinden sunulan geciktirme yalnızca maks. 2,0 m/s2 ile sınırlıdır. Yani ACC yalnızca sınırlı bir görece hızı otomatik olarak ayarlayabilir. Sistem fonksiyon sınırlarına ulaştığında sürücü yanıp sönen ”obje tespit” lambası ile yönetimi üstlenmesi için uyarılır.

- Yan görüş alanı

Yan görüş sınırlı olduğundan, öndeki referans araç virajlı yollarda gözden kaybolabilir. ACC virajda, muhtemelen kısa bir süre için tespit alanı dışına çıkan referans araca çarpmamak için aracı 2 s boyunca arzu edilen hıza ivmelemez.

Düz sürüşlerde, aracın önünü ani olarak kesen bir araç yüzünde reaksiyonlarda bir gecikme gerçekleşebilir. Bu araç ancak, ACC li aracın şeridine girdikten sonra tespit edilir.

- Kapatma

Aşırı ’kar’ kalınlığında sistem kapatılır. Radar sezicisinin temizlenmesinden sonra sistem tekrar aktifleştirilebilir.

ACC veya DSC den gelen uzun süreli ayar müdahalelerinde, yani kritik sürtünme değerlerinde, sistem kapatılır. Tekrar aktifleştirilebilir.

Her iki durumda da ACC yeniden aktifleştirildiğinde, uzun takip aralığını 2 s olarak ayarlar.

- Özel durumlar

Bunları sürücü, ”obje tespit” lambası yanmamasına rağmen aracın arzu edilen hız sınırının altında kalmasından ve tekrar ivmelenmemesinden anlar.

• Dar virajlarda araç hızı, konfor nedeniyle çapraz ivmelenme maks. 3 m/s2 ile sınırlı kalacak şekilde ayarlar. Bu hem serbest sürüş hem de takip sürüşü için geçerlidir
  
• Eğer sürücünün hemen yakınında duran bir obje bulunuyorsa ve hız daha önce başka nedenlerle düşürülmüşse, burada aktüel hız muhafaza edilir.
  
• Yağmur, sis ve kar radar dalgalarını emerler. Ulaşma mesafesi net biçimde azalabilir, ekstrem durumda ACC artık kullanılamaz
  
• Tepe ve vadiler obje kaybına neden olabilirler
  
• Objeler çok nadir durumlarda yanlış ölçüm değerleri (çoğunlukla açı) ile tanınırlar, örn. radar dalgalarının tünel duvarlarında ve iletim levhalarında yansıması ile
  

- Öngörülen sürüş şeridi

Sürüş şeridinin seçimi ACC sisteminin bir ana fonksiyonudur. Durumun yorumlanması için yalnızca objenin tespiti ACC için yeterli değildir. Tespit edilmiş objeler kendi sürüş planı ile ilişkilendirilmelidir. Kendi şeritlerinde bulunan araçlar o zaman bir ayarlama için önemlidir.

Prensip olarak sürüş şeridi akışı ile ilgili ileriyi gören bir bilgi mevcut değildir ve bu nedenle de ACC için mutlak bir obje/şerit ilişkisi kurmak mümkün değildir. Sınırlı görüş alanının yanı sıra böylece sınırlı güvenilir durum yorumu, ACC için en önemli sistem sınırını oluşturur.

Sürüş şeridinin ön tespiti yalnızca, aktüel sürüş dinamiği durumu bazında bir ön tahmin olabilir. ACC şeridin akışını tanıyamadığından, kendi aktüel sürüş durumuna güvenmek zorundadır.

Mesafe ayarı konusunda doğru objeyi seçmek için, ACC ilerdeki sürüş şeridini mutlaka önceden hesaplamalıdır. Geçilmiş olan viraj yarıçapı bu arada sonraki 2-4 s içerisinde şerit akışı için hala geçerli olarak kabul edilir ve bu otoyollar ve kaliteli kara yollarda her zaman böyledir. Sürüş şeridinin öngörülmesi ile tespit edilen her objenin önceden hesaplanan sürüş şeridine olan yanal sapması tayin edilebilir. Tahmin için aşağıdaki bilgiler kullanılır:

• ACC aracın hareket konumu hakkında bilgi (hız, savrulma hızı, direksiyon açısı, vs.). Bu bilgi, olası şerit akışının belirlenmesinde en büyük rolü oynar
  
• Sürüş şeridi öngörülmesinin iyileştirilmesinde, hareketli ve sabit tüm objelerin şerit hareketleri dahil edilir. Objelerin hepsi aynı yönde hareket ediyorlarsa (örneğin kuş sürüsü) o zaman burada bir virajın başlama olasılığı çok yüksektir. Bu yöntem sürüş şeridi öngörülmesinde ancak destekleyici olarak etkindir.
  

Ama prensip olarak, özellikle de düz sürüşten bir viraja geçişte, sürüş şeridi önseçiminde ve objelerin koordinasyonunda güvensizliklerin ortaya çıkacağı kabul edilmelidir.

Alınan radar sinyali canlıları, araçları ve trafik levhalarını birbirinden ayıramaz. Sürüş şeridinin yanında bulunan trafik levhaları veya park etmiş araçlar bu nedenle yanlışlıkla kendi şeridindeymiş gibi görülebilirler. Hatalı reaksiyonları ortadan kaldırmak için, bu yüzden duruş hedeflerine büyük ölçüde önem verilmez.

ACC-Sezici

ACC kontrol ünitesi aracın ön tarafında, tamponun altına monte edilmiştir. Yalnız bir varyasyon kodlanabilir kontrol ünitesi vardır. Kontrol ünitesinin atölyede onarılması mümkün değildir.

Tekerlek sezicisinde verici ve alıcı bulunur. Sinyal, aynı zamanda yansıtılan sinyallerin alınmasına da yarayan bir anten üzerinden gönderilir. Radar dalgası 3 koni şeklindedir. Konilerden biri sürüş yönünü gösterir, diğer ikisi yatay 2,5 derece şaşırtmalıdır.

ACC-Sezicisi teknik verileri:

• Yayın frekansı 76 - 77 GHz (Dalga boyu yak. 4 mm)
  orta yayın gücü 1 mW
  Tespit alanı: Aralık 2 m - 170 m (120 m kullanılır)
  Tespit alanı: Görece hız 60 m/s
  Tespit alanı: yatay +/- 4 Derece
  Tespit alanı: düşey +/- 2 Derece
  

ACC kontrol ünitesi artı ve eksi ile kısa devreye, kutup karıştırmaya ve kesintilere karşı korunmuştur. Aşağıda radar sezicisinin düşük veya yüksek gerilimdeki reaksiyonları listelenmiştir:

ACC Sistem birliği

ACC, çeşitli ortak kontrol üniteleri ile görev dağılımı yapan çapraşık bir sistemler birliğidir.

Ortak kontrol üniteleri, veri busları vasıtasıyla ACC sezicisi ile bağlanmıştır.

En önemli ortak kontrol üniteleri: