Lambda sezicisi ve katalizatör

 

Fonksiyon

Katalitik konvertörlerin optimum veriminin sağlanması için sistem, yanma için ideal hava yakıt karışım oranını (Lambda=1) elde etmeye çalışmaktadır.

Egzoz gazının bileşimi hakkında karar vermek için katalizatörün önünde Lambda sezicileri (Ayar sezicileri) kullanılır. Bunlar egzoz manifoltunun içine ve katalizatörlerin mutlaka önüne monte edilmiştir.

Lambda sezicileri, egzozdaki artık oksijen miktarını ölçer ve ilgili gerilim değerlerini dijital motor elektroniğine (DME) iletir. Burada, eğer gerekliyse, avans ayarındaki değişimlere göre karışım niteliği düzeltilir. İşletme durumuna göre Lambda değerleri büyür veya küçülür, Lambda=1'e yaklaşmaya çalışılır. Lambda sezicisinin arızalanması durumunda DME, yüke ve devir sayısına bağlı olarak sabit programlanmış yedek değerlerle, püskürtmeyi kontrol eder.

Katalitik konvertör sonrasındaki lambda sezicileri ayar sezicilerinin kontrolüne ve katalitik konvertörün fonksiyonunun kontrolüne hizmet eder.

Sıralama

Her bir silindir bankı için katalitik konvertörün bir önünde ve birde arkasında sezici bulunur.

Yapısı

Katalitik konvertör sonrası lambda sezicileri şimdiye kadar bilinen sıçramalı sezicilerdir (Lambda = 1 de sıçramalı bir şekilde gerilim değişimi).

Katalizatörün önündeki Lambda sezicileri sürekli sezicilerdir. Bunlar hem zengin ve hem de fakir karışım bölgesinde oksijen miktarını ölçer ve ilgili sinyali gönderir. Lambda sezicilerin, bu ölçme prensibi nedeniyle, fişinde 4 pin yerine 6 pin bulunur.

Isıtıcı

Katalizatörün önündeki Lambda sezicilerinin çalışmaya hazır olması için yaklaşık 750 C'lik bir parça sıcaklığı gerekir (Katalizatörden sonraki seziciler için 350 C). Bu nedenle tüm Lambda sezicileri ısıtılır. Bu ısıtıcı DME tarafından kumanda edilir. Motor soğuk durumdayken ısıtıcı aktif değildir, çünkü mevcut olan kondans su sıcak bir seziciyi termik gerilimler ile parçalayabilir. Bu nedenle lambda ayarlaması motor çalışmasından kısa bir süre sonra aktif hale gelir. Sezici, termik gerilimler ile yük altında bırakılmamak için önce azaltılmış bir ısıtma gücü ile ısıtılır.

Diyagnoz

Lambda sezicilerinin fonksiyonları kontrol edilir. Örn. kurşunlu yakıt kullanımından kaynaklanan Lambda sezicisi arıza fonksiyonları, DME'de algılanır. Katalilit konvertör öncesi özel sinyaller de katalilit konvertör sonrası sinyaller ile kontrol edilir. Özel ısı modelleri ile sezicinin durumu kontrol edilir.

Arıza durumunda DME'nin arıza hafızasında ilgili arıza dosyalanır. Arızaların ışığında ilgili sezici algılanır. Aynı zamanda sezici sinyali ve ısıtıcı arasındaki arızalar mukayese edilir.