Vites seçme şalteri

Vites seçme şalteri (GWS) otomatik şanzımanın steptronic modunda ve spor programındaki bir sürüş kademesinin seçilmesini sağlar. Vites seçme şalteri, aracın orta konsolundaki ön bölümüne konumlandırılmıştır ve kendi kontrol ünitesi olarak tasarlanmıştır.
Vites seçme şalteri üzerinden şanzıman artık mekanik olarak kumanda edilmiyor, elektronik olarak kumanda ediliyor.

Parça kısa tarifi

GWS: Vites seçme şalteri

Vites seçme şalteri (GWS), kumanda elektroniği ve vites kolundan oluşur.
SPORT tuşu (EDC tuşu), vites seçme şalterine entegre edilmiştir ve ayrı olarak değiştirilebilir.
Kumanda elektroniğine, vites kolu konumunun algılanmasını sağlayan seziciler ve ayrıca yanlışlıkla vites değiştirilmesini engelleyen kilitler entegre edilmiştir.

İndeks	Açıklama	İndeks	Açıklama
1	Vites seçme şalteri (GWS)	2	Kumanda elektroniği
3	Park freni tuşu	4	SPORT tuşu (EDC tuşu)
5	Vites kolu

Vites kolu

Vites koluna fonksiyon göstergesi entegre edilmiştir. Fonksiyon göstergesinde, vites kolu konumundan bağımsız olarak ilgili takılı olan sürüş kademesi görüntülenir.

İndeks	Açıklama	İndeks	Açıklama
1	Vites kolu	2	P tuşu (park etme)
3	Vites şeması olan fonksiyon göstergesi	4	SPORT tuşu (EDC tuşu)
5	Kilit açma tuşu

Vites kolu ile aşağıdaki konumlar seçilebilir:

park etmek için
Fonksiyon ”P”, vites seçme şalterindeki ayrı bir tuş ile kumanda edilmelidir.
geri vites için
boş vites için
sürüş için = Otomatik işletim
Manüel işletim için ”M” = steptronic; spor programı için ”S”= sportif karakteristik eğrisi olan otomatik işletim

Bir kilit tertibatı sayesinde yanlışlıkla ”R” konumuna geçilmesi engellenir. Kilidi kaldırmak için, fren pedalına basılmasının yanı sıra bir de vites kolundaki kilit açma tuşuna basılmalıdır.
Vites seçme şalterinde (GWS), 3 kilit için toplam 3 ayar elemanı kullanılır.
Manüel vites geçidinin otomatik vites geçidine otomatik olarak geri alınması için ve ayrıca manüel vites geçidinin kilitlenmesi için vites değiştirilmiş şanzımanı olan bir elektrikli motor kullanılır.
”R” vites konumu yönündeki kilit için çift yönlü, yay ile merkezlenmiş çiftli mıknatıs (elektro mıknatıs) kullanılır.
”D” vites konumu yönündeki kilit için yaylı basit bir mıknatıs (elektro mıknatıs) kullanılır.

Kilitler sadece terminal 15 AÇIK konumundan sonra akım ile beslenir.
Bu sayede bir hata durumunda, kullanılan ayar elemanları nedeniyle otomatik şanzımanın hiçbir vites yolu kilitlenmez.

Sistem fonksiyonları

Aşağıdaki sistem fonksiyonları vites seçme şalteri (GWS) için tanıtılmıştır:

Bir sürüş kademesinin takılması
Vites kolu konumunu algılama
Fonksiyon göstergesi
Otomatik geri alma

Bir sürüş kademesinin takılması

Motoru çalıştırdıktan sonra bir sürüş kademesine geçmek için vites kolu arkaya doğru veya öne doğru basılmalı/fazla basılmalıdır.

Sürüş kademesi R'ye takmak için frenleme haricinde, vites kolunun yanında bulunan kilit açma tuşu basılı tutulmalıdır.

”P” vites konumu, vites seçme şalterindeki bir tuş sayesinde vites şemasından çıkarılmıştır. Eğer P tuşuna basılıyorsa ve (EGS) elektronik şanzıman kontrolünden ”P” takıldı sinyali geliyorsa, vites seçme şalterinin vites kolu fonksiyon göstergesindeki start pozisyonu için yeşil ışıklı diyot (LED) kumanda edilir.

Vites kolu, otomatik vites geçidi içerisinde (otomatik işletim) ve manüel vites geçidinde (manüel işletim) mono stabildir, yani tekrar kendi başlangıç konumuna geri gelir.

Vites geçidi değişimi çift dengeli olarak sunulmuştur, yani vites kolu, seçilen vites geçidinde kalıyor. Manüel vites geçidine (vites kolu konumu ”M/S”) sadece ”D” vites kolu konumundan, istenildiği zaman manüel olarak yürütülebilir.

Eğer P tuşuna basılıyorsa veya park kilidi otomatik olarak kapalı kontak tarafından takılıyorsa ve vites seçme şalteri hala daha manüel vites geçidinde (vites kolu M/S) bulunuyorsa, bir tahrik kolunun otomatik kumandası gerçekleşir, bu vites kolunu otomatik vites geçidinin (otomatik işletim) mono stabil çıkış pozisyonuna geri getirir.

Vites kolunun öne doğru R ve sola M/S hareket yönü kilit açma tuşunun başlangıç konumu ve durum haptik olarak bloke olur veya serbest bırakılır.

Vites kolu sola, manüel vites geçidine (vites kolu konumu ”M/S”) sadece ”D” vites kolu konumundan yürütülebilir.
Kilit açma tuşu basılı olmadan öne doğru basma sadece ”D” vites kolu konumundan veya vites ”M/S” vites kolu konumundan mümkündür
Basılı kilit açma tuşu ile öne doğru basma N vites kolu konumundan da mümkündür.
Arkaya doğru basma mümkündür (”D” sürüş kademesinden mümkün değil).
Öne doğru fazla basma sadece basılı kilit açma tuşu ile mümkündür ve sadece ”D” vites konumu, ”N” vites konumu ve vites kolunun mono stabil konumundan ile mümkündür
Arkaya doğru fazla basma mümkündür (”D” sürüş kademesinden mümkün değil).

Kilitler ancak terminal 15 ile aktifleşir ve dinlenme durumunda akımsızdır.

Vites kolu konumunu algılama

Vites kolu konumu, seziciler yardımıyla algılanır ve PT-CAN üzerinden şanzıman kontrol ünitesine (EGS) aktarılır.

7 hall sezicisi, aracın uzunlamasına ekseninde vites kolu konumunu algılar
4 hall sezicisi, aracın enlemesine ekseninde vites kolu konumunu algılar

Mevcudiyet bakımından bu sinyaller, ilave olarak bir LIN busu üzerinden elektronik şanzıman kontrolüne (EGS) iletilir.

İndeks	Açıklama	İndeks	Açıklama
1	GWS-kontrol ünitesi (Vites seçme şalteri)	2	Elektronik şanzıman kumandası (EGS)
3	Gösterge paneli (KOMBI)	4	İrtibat kutusu elektroniği (JBE)
K-CAN	Gövde-CAN	LIN-Busu	Local-Interconnect-Network-Bus
PT-CAN	Powertrain-CAN

Fonksiyon göstergesi

Vites kolundaki fonksiyon göstergesi bir vites şeması olarak geliştirilmiştir ve ”P”, ”R”, ”N”, ”D”, ”M/S” pozisyonlarını sunar. Takılan sürüş kademesi bu vites şemasında ışıklı diyot (LED) ile gösterilir.
Vites şemasındaki sürüş kademesinin göstergesi, elektronik şanzıman ünitesi (EGS) sürücü isteğini değiştirdiğinde ve bu durumu bus üzerinden geri bildirdiğinde gerçekleşir.
PT-CAN veya LIN busu üzerinde bus iletişimi aktif olduğu sürece fonksiyon göstergesi aktif durumdadır.

Otomatik geri alma

”Otomatik geri alma”, manüel vites geçidindeki (’vites kolu konumu ”M/S”) vites kolunu otomatik vites geçidine (vites kolu konumu ”D”) geri alır.
Otomatik geri alma ayar elemanları olarak elektrikli bir motor kullanılır. Elektrikli motor tahrikli eksantrik mil, bir sürgü parçası vites kolunu iter. Bu şekilde vites kolu, sürgü parçası sayesinde otomatik vites geçidine geri gider.
Vites kolu manüel vites geçidinde (vites kolu konumu ”M/S”) ise, ayar elemanı akım ile beslenmiyor. Elektrikli bir pals, vites kolunu serbest bırakır ve bunu otomatik vites geçidine geri alır. Ayar elemanı, elektronik şanzıman ünitesinin (EGS) sinyal girişleri bazında GWS kontrol ünitesi tarafından kumanda edilir.

Servis için bilgiler

Genel uyarılar

Park kilidinin acil kilit açma tertibatı

Eğer park kilidi hidrolik olarak çözülemiyorsa, mekanik bir acil kilit açma işlemi uygulanabilir. Bu sayede araç acil durumda itilebilir veya çekilebilir.

Uyarı! Çekme işlemi için aracın park kilidi manüel olarak açılmalıdır.

Eğer araç tüm tekerleklerin üzerinde çekilecekse (çekme), bozuk olmayan şanzıman kontrol ünitesinde dahi park kilidi, acil kilit açma tertibatı üzerinden manüel olarak açılmalıdır. Bu şekilde tahrikli tekerlekler bloke olmaz.

Uyarı! Araç durdurulduktan sonra park kilidi tekrar takılmalıdır.

Araç durdurulduktan sonra park kilidi tekrar takılmalıdır. Park kilidi takılamıyorsa, araç kayabileceği için tehlikeli durumlara neden olabilir.

Acil kilit açma işlemi için orta konsolun sol bardaklığındaki örtü çıkarılmalıdır. Park kilidinin açılması için uygulanan yöntem kullanım kılavuzunda açıklanmıştır.

Özel durumlar (EGS'deki fonksiyonlar)

Sürüş yönünü değiştirme hafıza fonksiyonu

”D” vites kolu konumundan ”R” vites kolu konumuna veya ”R” vites kolu konumundan ”D” vites kolu konumuna sürücü isteği.

v <= 5 km/h hızda sürücü isteği elektronik şanzıman ünitesi (EGS) tarafından dönüştürülür.
5 <= v <= 10 km/h hızda ”N” vites kolu konumu, elektronik şanzıman kontrolü tarafından takılır, takılan sürüş kademesinin göstergesi sürücü isteği üzerine ”D” vites kolu konumuna veya ”R” vites kolu konumuna geçer.
Sürücü isteği kaydediliyor. Eğer 1 s içerisinde hız 5 km/h altında kalıyorsa, ”D” vites kolu konumu veya ”R” vites kolu konumu sürücü isteği, elektronik şanzıman kontrolü tarafından dönüştürülür. Eğer bu hızın altına inilmezse, ”N” vites kolu konumu kalır ve gösterge, ”N” vites kolu konumuna geçer.
v > 10 km/h hızda ”N” vites kolu konumu, elektronik şanzıman kontrolü tarafından takılır

Park kilidi hafıza fonksiyonu

Sürücü isteği ”P” vites kolu konumu (park kilidi)

v <= 2 km/h hızda ”P” vites kolu konumu, elektronik şanzıman ünitesi (EGS) tarafından takılır.
2 <= v <= 5 km/h hızda güncel vites kolu konumu kalır, sürücü isteği kaydedilir. 1 s içerisinde hız 2 km/h altına inildiğinde ”P” vites kolu konumu, elektronik şanzıman kontrolü tarafından takılır
v > 5 km/h hızda sürücü isteği kabul edilmez. Güncel vites kolu konumu kalır ve ”Şanzıman konumu P sadece araç dururken” Check Control mesajı görüntülenir

”N” konumu tutma süresi

Eğer v <= 2 km/h ise ve ve motor KAPALI konumdayken ”N” vites kolu konumu takılı ise ve tanım vericisi yerinde takılı ise, ”N” vites kolu konumunun 30 dakikalık tutma süresi başlar.
Elektronik şanzıman kontrolü (EGS) tarafından gönderilen bu bilgiler esnasında fonksiyon göstergesi açık kalır ve vites şemasında ”N” vites kolu konumu yanar. ”N” vites kolu konumu tutma süresi bittiğinde gösterge yanıp söner ve 10 saniye sonra elektronik şanzıman kontrolü (EGS), vitesi ”P” vites kolu konumuna geçirir.
Vites kolu, ”N” konumunun tutma süresi esnasında hareket ettirilirse, ”N” vites kolu konumunun 30 dakikalık tutma süresi baştan başlar.

Yazım hatası, yanlışlıklar ve teknik değişiklikler saklıdır.