Park freni

Park freni (elektromekanik park freni = EMF)

E70, standart olarak elektromekanik bir park freni (EMF) ile donatılmıştır. El freni, park freni olarak çalışır. Park freni, önceden BMW 7 Serisi'nde kullanılmıştı. Park freni, orta konsoldaki park freni tuşu üzerinden kumanda edilir.

Park freninin kullanılması aşağıdaki talepleri karşılar:

• Tüm güvenlik kriterleri durumlarının hariç bırakılması
  
• optimum işlevsellik
  
• en üst sunum
  
• en iyi konfor
  

Park freni, aracı kaymaya karşı emniyete alan bir tertibattır.
Motor durdurulduktan sonra tutma işlemini EMF devralır: ayar ünitesi üzerinden elektromekanik olarak.
Motor çalışırken tutma işlemini dinamik denge kontrolü (DSC) devralır: 4 tekerlek freni üzerinden hidrolik olarak.

Parça kısa tarifi

Park freni için aşağıdaki parçalar tanımlanır:

Ayar ünitesi ve EMF kontrol ünitesi

Ayar ünitesi, arka aks taşıyıcısına sabitlenmelidir.

Park freninin ayar ünitesi su sızdırmayacak şekilde kapalıdır. Gövde, serviste açılamaz.

Ayar ünitesi şunlardan oluşur:

• EMF-kontrol ünitesi
  
• Elektro motor
  
• Şanzıman
  
• Kuvvet sezicisi
  
  

Arka akım dağıtıcı kutusu, EMF'yi gerilim besler (2 kere terminal 30).

Kumanda telleri, elektrikli motor üzerinden flanş bağlantısı yapılan şanzıman ile elektromekanik olarak ayarlanır. Bu esnada kumanda tellerinin her biri, arka tekerlekteki tamburlu frenin germe kilidine etki eder.

Kuvvet sezicisi, EMF kontrol ünitesine ayar kuvvetini iletir. Ayar kuvvetinin algılanması gerekli olan fren gücünün sağlanması için önemlidir.
Kumanda telinin sonlandığı kuvvet sezicisinde bir yay entegre edilmiştir. Kuvvet sezicisi, yayın sıkıştırılması esnasında mesafeyi ölçer. Mesafe ölçümü, hall etkisi bazındadır.

Park freni tuşu

Park freni tuşu, orta konsolda vites seçme şalterinin (GWS) arkasında bulunmaktadır. Park freni tuşu, el freninin kullanma yöntemine benzer:

• Park freni tuşu yukarı çekildiğinde: Park freni aktiftir
  
• Park freni tuşu aşağı çekildiğinde: Park freni devre dışıdır
  
  

Gösterge panelindeki kontrol lambası aktif olan park frenini gösterir.

Aşağıdaki diğer kontrol üniteleri elektro mekanik el freninde (EMF) bulunur:

DSC: Dinamik denge kontrolü

Dinamik stabilite kontrolü (DSC), elektromekanik park freninin (EMF) ana kontrol ünitesidir.

Motor çalışırken dinamik stabilite kontrolü (DSC), park freninin kontrolünü devralır. Ayrıca DSC, aktif tekerlek devri sezicisindeki hazır tekerlek devir sayısını iletir. Sinyal, ayrı bir hat üzerinden iletilir. Bu sinyal, aracın durdurulmasının algılanması için çok önemlidir.

Ayrıca DSC, tutarlılık için PT-CAN üzerinde sürüş hızını (4 tekerlek devri sezicisi üzerinden belirlenir) iletir. Ayrıca tutarlılık için otomatik şanzımanın çıkış devri sayısı kullanılır.

DSC üzerinden park freni tuşu ile ayrıca dinamik bir acil frenleme yapılabilir.

DME veya DDE: Dijital motor elektroniği veya dijital dizel elektroniği

Motor kontrolü, ”Motor çalışıyor” sinyalini verir. Sinyal, PT-CAN üzerinde aktarılır.

EGS: Elektrikli şanzıman kontrol ünitesi

Elektrikli şanzıman kontrol ünitesi, aşağıdaki sinyalleri iletir:

• Vites kolu konumu (örn. D):
  Bu sayede park freni talebi algılanır (Check Control mesajı).
  
• Şanzıman tahrik çıkışı devir sayısı:
  Hız sinyalinin tutarlılaştırılması.
  

KOMBI: Gösterge paneli

EMF'nin devre dışı kalma veya arızalanma durumunda EMF ikaz ve kontrol lambası yanar. Aynı anda LC ekranında bir Check-Control sembolü görüntülenir.

Mevcut bir Check Control mesajında ilave olarak tamamlayıcı bayi uyarısı merkezi bilgi ekranına (CID) gösterilebilir.

JBE: İrtibat kutusu elektroniği

İrtibat kutusu elektroniği (JBE) PT-CAN ve K-CAN arasındaki Gateway'dir.

Sistem fonksiyonları

Aşağıdaki sistem fonksiyonları park freni için tanımlanmıştır:

• Sabitleme ve serbest bırakma
  
• Dinamik acil fren yapma
  
• Kayma denetimi
  
• Araç durduğunda emniyete alma
  
• Park freninin acil açma tertibatı
  
• Bakım önlemine göre frenleme
  
  

Sabitleme ve serbest bırakma

Park freninin kullanımı, park freni tuşunun çekilmesi ile gerçekleşir.
Motor çalışırken ve araç hareket ederken:
Park freni, DSC üzerinden hidrolik olarak ön ve arka akslardaki diskli frenlere etki eder.
Motor durdurulduğunda ve araç dururken:
Park freni, elektromekanik ayar ünitesi yardımıyla kumanda telleri üzerinden arka aktaki tamburlu frene etki eder.

Bloke edilmiş olan fren basıncına rağmen yapılan kalkış denemesinde basınç daha da artar ve bir Check Control mesajı görüntülenir.

Motorun çalıştırılması ile, elektromekanik sabitlemeden hidrolik sabitlemeye geçilir.

Park freni tuşunun basılması ile park freni serbest kalır.
Bu esnada ilgili aktif fren sistemi açılır.
Araç dururken çalışan ve duran motorda park freninin serbest bırakılması sadece ayak freninin basılması ile mümkündür.

Motor durdurulduğunda (bus sinyali üzerinden ”Durum motor çalışıyor”), hidrolik sabitlemeden elektromekanik sabitlemeye geçiş yapılır.

Dinamik acil fren yapma

Sürüş sırasında park freni tuşunun çekilmesinde 0,8 s için 3 m/s² ile hidrolik olarak frenlenir. Sonraki iki saniye için fren gücü doğrusal olarak 5 m/s² artırılır.
Araç kaydığı sürece ve motoru çalıştığı sürece, acil frenleme hidrolik üzerinden gerçekleşir. Motor kapalıyken ve duran araçta acil frenleme mekanik üzerinden gerçekleşir.
Frenleme, DSC tarafından park freni tuşu çekilene kadar tutulur.
Bu arada tüm DSC ayarlaması ayak freni üzerinden gerçekleştirilir.
Dinamik acil frenleme hidrolik olarak tüm 4 tekerlekte gerçekleşmesinden dolayı, şimdiye kadar ki bilinen park frenlerinden, asgari basma gücünde daha fazla gecikme bakımından farklılık gösterir. Güvenlik nedenlerinden dolayı dinamik acil frenlemede, arkadan gelen trafik fren ışığı ile ikaz edilir. Park freni üzerinden dinamik acil frenleme acil durumlar için ön görülmüştür ve ayak freni ile frenlemenin yerine asla geçmez.

Eğer ayak freni ve park freni ile frenleme üst üste geliyorsa DSC, daha yüksek nominal değer bakımından karar verir. Aracın komple durmasına kadar acil frenlemede, araç park freni tuşunun bırakılmasından sonra da hidrolik olarak durma konumundadır. Ancak park freni tuşunun yeniden basılması ile hidrolik fren çözülür.

Kayma denetimi

Kayma denetlemesi sabitlenen aracın kaymasını önler. Kayma denetlemesi aracın sabitlenmesinden sonra sabitlenen tekerleklerin tekerlek devir sayısı sinyali kayma denetlemesini gerçekleştirir. Tekerlek devir sayısı sinyali aracın kaymasını gösteren bir sinyaldir. Eğer bir kayma tespit ediliyorsa, aktifleştirilmiş fren sistemi sonradan bir germe gerçekleştirir.

Kayma denetlemesinin devre dışı bırakıldığı durumlar:

• Park freninin serbest bırakılması
  
• Aracın uyku konumuna geçmesi
  
  

Araç durduğunda emniyete alma

Bu fonksiyon, araç sabitlenmiş durumdayken ilave olarak emniyete alınması gerektiğinde, mekanik sabitlemeyi aktifleştirir (örn sürücü aracı terk ettiğinde).
DSC kontrol ünitesi, sürücü hidrolik sabitlenmiş aracı terk ettiğinde algılar (CAN mesajı, örn. koltuk işgal algılaması). Ardından DSC, ilave mekanik sabitlemeyi talep eder.
EMF, ilave olarak sinyallerin gelmesinden sonra sürücünün geri geldiğini gösterir.

Park freninin acil açma tertibatı

EMF'nin devre dışı kalmasında (örn. arıza hafızası kaydı) veya yetersiz bir gerilim beslemesi için mekanik kilit açma ön görülmüştür. Acil kilit açma, ayar ünitesinin manüel açılmasını sağlar.

Dikkat! Kaymaya karşı emniyete alınmalıdır.

Araç acil kilidin açılmasından önce kaymaya karşı emniyete alınmalıdır.

Acil kilidin açılması manüel olarak kumanda teli üzerinden araç el aletlerindeki tutamakla yürütülmelidir. Bu arada kumanda ünitesinde ayar elemanları tamburlu fren için çözülür.

Park freninin acil olarak açılmasında araç gerilim beslemesinin bölünmesinden sonra da muhtemelen hala daha hareket etmez. Otomatik şanzımanın park kilidi hala devrede olabilir.
Eğer park freni acil olarak açıldıysa:
Kuvvetlice frene basılmalıdır.
Kontak AÇIK'tan sonra bir defa aşağıya doğru bastırılmalıdır.
Emniyet sürgüsü kilitlenir. Park freni otomatik olarak kilitlenir. Böylelikle bir tel kopmasının tanınması kuvvet sezicisi tarafından yürütülür. Ardından park freni otomatik olarak açılır.

Servis için bilgiler

Genel uyarılar

Dikkat! Park freni fren pabuçları değiştirilmelidir.

Tamburlu frende fren pabuçlarının değiştirilmesinde bir frenleme gerçekleştirilmelidir. Bunun için BMW diyagnoz sisteminde bir servis fonksiyonu kullanıma sunulur.

Diyagnoz bilgileri

BMW diyagnoz sisteminde aşağıdaki servis fonksiyonları mevcuttur:

• Frenleme programının yürütülmesi
  Tamburlu frende fren pabuçlarının değiştirilmesinde bir frenleme gerçekleştirilmelidir.
  
• Atölye modu
  Park freninin değişiminden önce servis fonksiyonu ”Atölye modu” gerçekleştirilmelidir. Bu arada servis fonksiyonu ”Atölye modunu ayarla” seçilmelidir. Park freni açılmış pozisyona sürülür ve geçici olarak devre dışı bırakılır. Ardından park freni değiştirilebilir.
  Atölye modunda yeni bir park freni sunulmuştur. Montajdan sonra servis fonksiyonu yürütülmelidir. Bu arada servis fonksiyonu ”Atölye modunu sil” seçilmelidir (veya 3 km/h'den fazla sürüş yapılmalıdır).
  
• İşletmeye alma
  Park freni değiştirildikten sonra çalıştırılmalıdır.
  Bu çalıştırmada bir fonksiyon testi yürütülür.
  Hareket tarzı:
  
  • Kontak AÇIK
    
  • Fren pedalına çok sıkı basılmalıdır
    
  • Fren pedalını basılı tutun
    
  • Park freni tuşu çekilmelidir (sabitlenmelidir)
    
  • Park freni tuşu basılmalıdır (çözülmelidir)
    

Uyarı! Ayar ünitesi çekilirken sıkılırken çok az ses çıkar.

Eğer EMF'de bir sıkma veya çözme tespit edilirse EMF'nin arıza hafızası silinmelidir.

Uyarı! DSC'de arıza hafızası kaydı.

Park freni değiştirildikten sonra DSC'nin bir arıza hafızası kaydı oluşur (arabirim).

Kodlama/programlamaya yönelik bilgiler

Ayar ünitesinin değişiminden sonra EMF-kontrol ünitesi kodlanmalıdır.

Ülke modeli

Gösterge panelindeki kontrol lambaları ve Check-Control sembolleri ülkeye özgü gerçekleştirilmiştir.

Yazım hatası, yanlışlıklar ve teknik değişiklikler saklıdır.