Adaptif sürüş konumu

Dikey dinamik yönetimi

E70, özel donanım 2VA ”Adaptif sürüş konumu” ile donatılabilir. Bu özel donanım 2 sistemden oluşmaktadır:
Dikey dinamik yönetimi (VDM) ve aktif viraj desteği (ARS: satış tanımı dinamik sürüş konumu). Bu dokümanda dikey dinamik yönetimi tanımlanır.

Dikey dinamik yönetimi aşağıdaki avantajları sağlar:

• yüksek sürüş konforu
  
• Daha yüksek araç becerisi
  
• iyileştirilmiş kendi kendini yönlendirme tutumu ve yük değiştirme tutumu
  
  

EDC anlamı: Elektronik süspansiyon kontrolü.

Dikey dinamik yönetimi (VDM), E65'den sürekli elektronik süspansiyon kontrolünün (EDC-K) geliştirilmişidir. VDM merkezi bir kontrol ünitesi ve 4 adet akıllı amortisör uydusu ile sıkıca bağlı amortisörlerden oluşmaktadır.
Veri hattı için ilk önce bir FlexRay bilgi busu gerçekleştirilmiştir.

Parça kısa tarifi

Aşağıdaki yapı elemanları dikey dinamik yönetimi için tanımlanır:

VDM: Dikey dinamik yönetimi

VDM-kontrol ünitesi bagajda arka sağ cihaz taşıyıcısında sabitlenmiştir.

VDM, sürüş konforunu yükseltir. Eğer gövde dikey olarak hareket ettirilmezse yüksek sürüş konforuna erişilir: Ne aracın yolda (düz olmayan, oluklar) ne de virajlarda.
VDM-kontrol ünitesi amortisör uydularına, amortisör kumandasını sağlar (tekerleğe özgü sönümleme gücü). Bunun için VDM-kontrol ünitesi çok hızlı FlexRay bilgi busu üzerinden amortisör uydusu ile bağlıdır.

10 MBit/s'lik veri aktarım oranı ile FlexRay, günümüzde motorlu taşıtlara yerleştirilen veri buslarından daha hızlıdır (gövde ve tahrik veya yürüyen aksam bölümü). FlexRay, daha yüksek bir bant genişliğinin yanı sıra gerçek zaman özellikli veri transferini destekler. FlexRay hata toleranslı olarak konfigüre edilebilir.

Amortisör uydusu

4 amortisör uydusu mevcuttur:

• Ön sol amortisör uydusu (EDCSVL)
  
• Ön sağ amortisör uydusu (EDCSVR)
  
• Arka sol amortisör uydusu (EDCSHL)
  
• Arka sağ amortisör uydusu (EDCSHR)
  

Amortisör uyduları, sönümleme güçlerinin elektronik ayarını gerçekleştirir. Amortisör uyduları ve EDC valfleri birbirinden ayrılmaz şekilde amortisör ile bağlıdır. Her bir amortisör uydusu kendine ait bir dikey hızlanma sezicisine sahiptir. Amortisör uydularının diğerleri yanında aşağıdaki görevleri vardır:

• amortisörlerdeki EDC valflerine kumanda ederler (sönümleme için karakteristik alan)
  
• EDC valflerindeki dahili akımı (gerçek değer) ölçerler ve itibari değere ayarlarlar.
  
• tekerleğin dikey hızlanmasını ölçer
  
  

Amortisör uydusu: Örnek olarak ön sol ön aks

Amortisör uydusu: Örnek, arka sağ arka aks

Yükseklik sezicileri

Toplam 4 yükseklik seviyesi sezicisi mevcuttur:

• Ön sol yükseklik seviyesi sezicisi (basit)
  
• Ön sağ yükseklik seviyesi sezicisi (basit)
  
• Yükseklik seviyesi sezicisi arka solda (tekli, çiftli sadece tek asklı seviye ayarlamalı)
  
• Yükseklik seviyesi sezicisi arka sağda (tekli, çiftli sadece tek asklı seviye ayarlamalı)
  

4 yükseklik seviyesi sezicisi VDM-kontrol ünitesine bağlanmıştır. Yükseklik seviyesi sezicileri araç gövdesi yükseklik seviyesi hakkında VDM kontrol ünitesine dinamik bilgiler gönderir. Buradan dikey dinamik yönetimi üst yapı hareketlerini ve tekerlek ivmelenmelerini hesaplar.
ilave olarak seziciler bilgileri otomatik far yükseklik ayarına iletir.

Arka akstaki çiftli yükseklik seviyesi sezicileri sinyali sadece VDM-kontrol ünitesine değil ayrıca elektronik yükseklik ayarı (EHC) kontrol ünitesine de gönderirler. Çiftli yükseklik seviyesi sezicileri muhafaza üzerinde ”çift” yazısına sahiptir.

Yükseklik seviyesi sezicisi: Örnek olarak ön sol ön aks

Yükseklik seviyesi sezicisi: Örnek, arka sol arka aks

SPOR-tuşu

SPORT-tuşu orta konsolda vites seçme şalterinin (GWS) arkasında bulunmaktadır. SPORT-tuşunun kullanımı sönümleme özelliğini değiştirir:
Konfor <-> spor.
Elektrikli olarak SPORT tuşu vites seçme şalterine (GWS) bağlanmıştır. GWS kendi başına bir kontrol ünitesidir. Sinyal PT-CAN'e verilir.

SPORT-tuşundaki bir kontrol LED'i aktifleştirilmiş spor programını gösterir. Ayrıca ”SPOR” gösterge panelinin LC ekranında görünür.

Aşağıdaki diğer kontrol üniteleri dikey dinamik yönetimi için sinyaller gönderir:

ARS: Aktif viraj desteği

ARS-kontrol ünitesi yanal ivmelenmeyi PT-CAN'den VDM'ye gönderir. VDM kontrol ünitesi yedek değer olarak sinyale ihtiyaç duyar.

DSC: Dinamik denge kontrolü

DSC kontrol ünitesi sürüş hızını ve ayrıca fren basıncını PT-CAN'de VDM'ye gönderir.

SZL: Direksiyon kolonu kumanda merkezi

SZL, direksiyon açısı sezici sinyalini F-CAN'de VDM'ye gönderir (virajın önceden algılanması).

DME veya DDE: Dijital motor elektroniği veya dijital dizel elektroniği

Motor kontrolü, ”Motor çalışıyor” sinyalini verir. Sinyal, PT-CAN üzerinde aktarılır.

JBE: İrtibat kutusu elektroniği

JBE, terminal durumunu gönderir. JBE ayrıca PT-CAN ve K-CAN arasındaki gateway'dir.

Sistem fonksiyonu

Aşağıdaki sistem fonksiyonları dikey dinamik yönetimi için tanımlanmıştır:

• Tekerlek ivmelenmesi ve ayrıca yapı hareketlerinin sönümlenmesi
  
• Devre dışı kalma güvenilirliği (Fail Safe)
  
  

Tekerlek hareketleri ve ayrıca yapı hareketlerinin sönümlenmesi

Tekerleklerin ve üst yapı hareketlerinin sönümlemesi için aracın hareketi denetlenir. Burada aşağıdaki akslar işleme koyulur:

• Aracın yüksek ekseni
  
• Aracın çapraz ekseni
  
• Aracın uzunlamasına ekseni
  

Denetleme için örn. aşağıdaki sinyaller kullanılır:

• Yükseklik seviyesi ve tekerlek ivmelenmesi
  
• Direksiyon açısı ve sürüş hızı
  
• Çapraz ve boylamasına ivmelenme
  

Sinyallerden güncel sürüş durumu hesaplanır.

Araç yüksek aksı için sönümlemenin ayarı güvenlik ve kontrol olarak ikiye ayrılmıştır.
Dikey dinamik yönetimi konfor bakımından üst yapının hareketlerini sönümler.
Dikey dinamik yönetimi tekerlek ivmelenmelerini güvenlik bakımından denetler. Bu arada tekerleklerin yol ile temasını kaybetmemesine dikkat edilmelidir. Duruma bağlı olarak en iyi yola temas gücü aktarılmalıdır.

Dikey dinamik yönetimi direksiyonun açısını da dikkate alır (örn. virajda düz sürüş geçişi). Direksiyon açısının hızlı bir büyümesi algılanıyorsa, bu durumda VDM-kontrol ünitesi başlayan bir viraj sürüşüne geçer. Böylece amortisörler buna uygun olarak ileriye dönük bir şekilde kumanda edilir. Dikey dinamik yönetimi böylelikle aktif viraj desteğini (ARS) destekler. Böylelikle VDM, aracın dönme hareketini azaltmada yardımcı olur.

Dikey dinamik yönetimi frenlemeyi ve ivmelenme işlemini de algılar. Bunun için DSC, sinyali fren basıncı ve boylamasına ivmelenme üzerinden hazırlar. Daha büyük bir fren basıncı normalde aracın sallanma hareketine neden olur. VDM, bu sallanma hareketine, ön amortisörleri daha sert ayarlayarak karşı koyar. Aracın ivmelenme esnasındaki baş vurma etkisi de böylece azaltılır.

Seçilen sönümleme özelliğine (SPORT-tuşu üzerinden konfor veya spor) bağlı olarak sönümleme gücü seviyesi VDM-kontrol ünitesi tarafından ayarlanır. Bundan bağımsız olarak kritik sürüş durumlarında seçilen konfor programına rağmen maksimum sürüş emniyeti vardır.

Devre dışı kalma güvenilirliği (Fail Safe)

Mevcut hatanın türüne bağlı olarak devre dışı kalma güvenilirliği 3 kademede etki eder:

• Kademe 1: Yedek değerler
  Örnek olarak direksiyon açısı sezici sinyali kullanılamıyorsa yedek değer olarak viraj sürüşünün algılanması için diğer büyüklükler kullanılır. Sürücü Check Control mesajı almaz: arıza hafızası kaydı yok.
  
• Kademe 2: sabit besleme
  VDM-kontrol ünitesi bir sabit ve tüm 4 tekerlek için aynı sönümleme gücünü (orta sertlikteki sönümleme) verir. Amortisör uyduları EDC valflerinin sabit beslenmesini ayarlar. Hasarlı yükseklik seviyesi sezicisi örneğin tetikleyici olabilir. Sürücü bir Check Control mesajı alır. Arıza hafızasına bir arıza kaydedilir.
  
• Kademe 3: besleme yok
  EDC valfinin kumandasında eğer bir hata mevcut ise:
  VDM-kontrol ünitesi, amortisör uydularına EDC valflerinin artık beslenmemesi gerektiğini sinyalize eder. Bu sayede valf daha çok orta ile sert arasında bir sönümlemeye karşılık gelen pozisyona hareket eder. Sürücü bir Check Control mesajı alır. Arıza hafızasına bir arıza kaydedilir.
  
  

Servis için bilgiler

Genel uyarılar

Dikkat! Amortisörlerin değişiminde montaj yeri girilmelidir.

Amortisörler amortisör uydusu ve EDC valfleri ile değiştirilmesi gereken üniteyi oluştururlar. Yeni bir parçanın siparişinde araç tipi ve montaj yeri (örn. ön sol) belirtilmelidir. Bağımlılık durumları: Motor donanımı, süspansiyon ve özel donanım (örn. 3. koltuk sırası).

Diyagnoz bilgileri

Not: Dikey dinamik yönetiminden birden fazla arıza hafızası.

VDM-kontrol ünitesi sadece kendine ait hataları kendi arıza hafızasında kaydeder. Amortisör uydusundaki hatalar bunların arıza hafızasında kaydedilir. Bundan dolayı bir hatada sadece VDM-kontrol ünitesi arıza hafızası ayrıca amortisör uydusununki de okunmalıdır. Amortisör uyduları BMW diyagnoz sistemi için ulaşılabilir olmalıdır. Bundan dolayı VDM-kontrol ünitesi PT-CAN ve FlexRay diyagnozu arasında gateway olarak da çalışır.

Dikkat! Yükseklik seviyesi sezicisi ayarı yürütülmelidir.

VDM-kontrol ünitesinin ve yükseklik seviyesi sezicisi değişiminden sonra yükseklik seviyesi sezicisinin eşitleme değerleri yeniden öğretilmelidir. Bunun için BMW diyagnoz sisteminde servis fonksiyonu ”yükseklik seviyesi ayarı” kullanılmalıdır.

Dikkat! Dikey hızlanma sezicisi ayarı yürütülmelidir.

Bir veya birden fazla amortisör uydusu değişiminde dikey hızlanma sezicisi ayarı yürütülmelidir. Bunun için BMW diyagnoz sistemindeki ”dikey ivmelenme sezicili düzeltme” servis fonksiyonu kullanılmalıdır.
Bunun için araç düz durmalıdır.

Kodlama/programlamaya yönelik bilgiler

Değiştirilmeden önce VDM-kontrol ünitesi yeniden kodlanmalıdır.

Açma koşulları

Aşağıdaki koşullarda dikey dinamik yönetimi devreye alınır:

• Kontak AÇIK (Terminal 15 ve aktifleştirme hattı)
  
• Hız 0,1 km/sa
  üzerinde
  

Yazım hatası, yanlışlıklar ve teknik değişiklikler saklıdır.